savsaklama

kaynak : https://www.psychologytoday.com

**Gözden Geçiren:** Psychology Today Ekibi

 

Herkes bazen işleri erteleyebilir, ancak erteleyiciler zorlu görevlerden sürekli olarak kaçınırlar ve bilinçli olarak dikkat dağıtıcı şeyler arayabilirler.
Erteleme, genellikle bir kişinin özdenetimle ilgili mücadelelerini yansıtır. Alışkanlık haline gelen ertelemeyi temsil eden yaklaşık %20’lik bir popülasyonda, "bunu yapmak istemiyorum" cümlesi, hedefler veya sorumluluklardan önce gelir ve kişinin gelecekteki çabalarını daha da engelleyen olumsuz duyguların bir aşağı spiraline neden olabilir.

Erteleme, aynı zamanda bir derece öz-kandırma da içerir: Erteleyiciler bir seviyede, eylemlerinin ve sonuçlarının farkındadırlar, ancak alışkanlıklarını değiştirmek, önlerindeki görevi tamamlamaktan daha büyük bir çaba gerektirir.

Erteleme Nedir?

Erteleyiciler genellikle mükemmeliyetçilerdir;
bu kişiler, bir işi yapmamayı, işi iyi yapamama olasılığını karşılamaktan psikolojik olarak daha kabul edilebilir bulabilirler. "İşi mükemmel yapmayacaksam ertelemek daha güzel." Diğerlerinin kendileri hakkındaki düşünceleri konusunda aşırı endişe taşıyabilirler ve yargılanmayı önlemek için geleceklerini riske atabilirler.

Bazı erteleyiciler, baskı altında daha iyi performans gösterdiklerini iddia edebilirler, ancak bu iddialarına kendilerini ikna etseler de, araştırmalar genellikle bunun doğru olmadığını göstermektedir; bunun yerine, son dakika çalışmaları alışkanlık haline getirebilirler ve bu, şansın üstesinden gelmiş gibi görünme heyecanını yaşamak içindir.

Neden Erteliyorum?

Erteleme, çeşitli düşünce ve alışkanlıklarla yönlendirilir ancak temel olarak, işleri yapmanın keyifli olmayacağına inandığımız ve kendimizi mutsuz olmaktan kaçınmak istediğimiz için veya işleri iyi yapamayacağımızı korktuğumuz için görevlerden kaçınırız.

1.İşleri yapmak keyif vermiyor, yaparsam  sıkıntı verecek, o yüzden sıkılmaktansa daha sonra yaparım düşüncesi.
2.işleri yaparken mutsuz olacağım, mutsuz olmayı sevmiyorum, o yüzden mutsuz olmaktansa daha sonra yaparım düşüncesi.
3.işleri sanırım şimdi tam yapamayacam hazır değilim ya yanlış yaparsam başkaları ne der, kimse bana bir şey demesin, başkalarının yargılamasını duymak istemiyorum, işi tammükemmel yapacağımı hissedene kadar bekletirim.


İnsanlar ayrıca bir görev (örneğin, vergilerin doldurulması) karmaşıklığı tarafından bunalmış ya da aşırı derecede dikkati dağılmış veya yorgun olduklarında da erteleyebilirler.

Ertelemenin Psikolojik Kökleri Nelerdir?

Psikologlar, ertelemenin çeşitli nedenlerini tanımlamışlardır; düşük öz güven, kaygı, yapı eksikliği ve basitçe rahatsız edici görevleri tamamlamak için kendini motive etme yeteneği eksikliği bunlar arasında yer alır. Araştırmalar ayrıca ertelemenin, olumsuz düşüncelere takılma (ruminasyon) ile yakından ilişkili olduğunu göstermiştir.

Ertelemenin Herhangi Bir Amacı Var mı?

Erteleme, kendini yenilgiye uğratan bir davranış modelidir, ancak özellikle mükemmeliyetçi eğilimleri olan kişiler için, başarısızlık korkusundan, başkaları tarafından yargılanmaktan ve öz-kınamadan korunma gibi psikolojik sahte bir amaca hizmet edebilir. Rahatsız edici işlerden kaçınarak diğer görevlere enerji harcamak (örneğin, düzenleme veya temizlik yapmak) da erteleyicilerin verimsiz hissetmelerini engeller, ancak bunun bedelini daha sonra ödemek zorunda kalırlar.

 Neden Gelecekte Bir Şey Yapacağımızdan Bu Kadar Eminiz?

 Gelecekte nasıl hissedeceğimizi tahmin etme yeteneğine “duygusal tahmin” denir ve insanlar bu konuda genellikle pek iyi değildirler. Örneğin, erteleyiciler bugün egzersiz yapmadıkları için kendilerini kötü hissedebilirler, ancak yarın bunu yapacaklarını tahmin ederek ruh hallerini iyileştirebilirler. Bu, mevcut negatif duygulardan kaçınmalarına yardımcı olur, ancak döngünün tekrarını daha olası hale getirir.

Kimler En Çok Erteleyebilir?

 Araştırmalar, erteleyicilerin, ertelemeyen insanlardan farklı değerler taşıyabileceğini bulmuştur. Araştırmalarda, erteleyiciler kişisel zevkleri başkalarından daha yüksek değerlendirirken, güçlü bir çalışma ahlakını daha düşük değerler ve kendilerine kişisel olarak önemli olduklarını düşündükleri görevleri tamamlamaya daha eğilimli oldukları bulunmuştur.

Ergenler Neden Erteler?

Ergenlerin ertelemesi, gelişimsel olarak bir dereceye kadar uygun olabilir. Erteleme, ergenlerin ebeveyn yetkisini reddetmenin bir yolu olabilir. Ancak artan bağımsızlık ve azalan denetim, daha az yapı ve daha büyük dikkat dağıtıcı fırsatlar getirir. Ve erteleme eğiliminde olan yetişkinler gibi, ergenler de baskı altında daha iyi çalışacaklarını ve en iyi işlerini yapmak için baskıya ihtiyaç duyacaklarını aşırı tahmin edebilirler.

Ertelemenin Sonuçları

Erteleme, anlık baskıyı hafifletebilir, ancak duygusal, fiziksel ve pratik maliyetleri olabilir. Düzenli olarak erteleyen öğrenciler genellikle daha düşük notlar alır, erteleyen çalışanlar daha düşük kaliteli işler üretir ve genel olarak alışkanlık haline gelen ertelemeler, uykusuzluk veya bağışıklık sistemi ve gastrointestinal rahatsızlık gibi azaltılmış refah durumlarına neden olabilir. Erteleme, kişisel ve profesyonel ilişkileri de tehlikeye atabilir.

Erteleme Sağlığım İçin Kötü Mü?

Sağlık konusunda erteleme—egzersiz ve sağlık kontrolü gibi şeyleri ertelemek ve sağlıklı beslenmeye bağlı kalmamak—hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalık riskinin artmasına neden olabilir. Erteleyiciler ayrıca kendilerini suçlama eğilimindedirler ve sağlık tavsiyelerinden uzaklaşabilirler, bu nedenle daha fazla öz-şefkat geliştirmek, bu bireylerin kendilerine daha iyi bakmalarını sağlamaya yardımcı olabilir.

Erteleme ve Depresyon Arasında Bir Bağ Var mı?

Erteleme, kaçınma ve ruminasyon, depresyonun yaygın semptomlarıdır. Depresyonu olan kişiler plan yapma konusunda zorluk çekebilir, devam etme yeteneklerine olan güvenlerini kaybedebilir ve "ne önemi var" düşüncesini benimseyebilirler. Davranışsal aktivasyon olarak bilinen tedavi yaklaşımı, keyifli etkinliklerin planlanması ve başarı veya başarma hissi sağlayan etkinlikler içerebilir; bu, bu etkilerden bazılarını hafifletebilir.

 Ertelemeyi Nasıl Yenebiliriz?

 

Ertelemenin üstesinden gelmek mümkündür ancak bu, oldukça fazla çaba gerektirir. Alışkanlık haline gelmiş bir davranışı değiştirmek, büyük miktarda psikolojik enerji tüketir, ancak yapısal bir bilişsel davranış terapisi programına katılmak birçok kişi için işe yarayan bir yaklaşımdır. Kısa vadede, bazı bilişsel ipuçları belirli görevlerin tamamlanmasına yardımcı olabilir.

Erteleme Nasıl Durdurulur?

yapılan araştırmalar, 12 yaygın işyeri erteleme biçimini tanımlar ve potansiyel çözümler önermiştir; örneğin, erteleme için zaman dilimleri belirlemek, kişisel bir meydan okuma oluşturmak, büyük görevleri başarılabilir parçalara ayırmak ve çevrimiçi haber ve sosyal medyaya erişimi sınırlamak gibi.

 Erteleyiciler Zihniyetlerini Nasıl Değiştirebilirler?

İnsanlar ertelediklerinde, mevcut benlikleri rahatsız edici işlerden kaçınarak fayda sağlar, ancak gelecekteki benlikleri stres veya ceza bedelini öder. Bu alışkanlığı sona erdirmek için, gelecekteki benliğimize bir yakın arkadaşımız gibi empati geliştirmek önemli bir ilk adım olabilir, çünkü iyi bir arkadaşımızı böyle bir dezavantajlı durumda bırakmak istemeyiz.

Önemli Kararları Ertelemeyi Nasıl Durdurabilirim? 

Birçok erteleyici önemli kararlar vermekte zorlanır, kısmen çünkü bir seçim yapmamak, sonuçlardan sorumluluğu üstlenmelerini sağlar. Ancak bazen insanlar karar verme sürecinden o kadar yorgun düşerler ki, nispeten önemsiz kararları bile almak imkansız görünebilir. Araştırmalar, kişisel bir karar verme kural setine sadık kalmanın veya bazı kararları bir partner, arkadaş veya iş arkadaşına devretmenin karar yorgunluğunu aşmada yardımcı olabileceğini önermektedir.