Motivasyon-Hırs, Hedefler
Motivasyon, bir hedef doğrultusunda hareket etme arzusudur.
Bu, hedeflerimizi belirleme ve başarma konusunda kritik bir unsurdur.
Motivasyon, insan davranışının itici güçlerinden biridir.
Rekabeti besler ve sosyal bağlantıları tetikler.
Eksikliği, depresyon gibi ruhsal hastalıklara yol açabilir.
Motivasyon, anlam, amaç ve yaşanmaya değer bir yaşam için sürekli olarak çaba gösterme arzusunu kapsar.
Motivasyon Kaynakları
İnsanlar genellikle bir davranışa katılmak için birden fazla motive sahiptir. Motivasyon dışsal olabilir; bu, kişinin dışsal güçler—başkaları veya ödüller—tarafından ilham almasıdır.
Motivasyon aynı zamanda içsel de olabilir; bu, ilhamın içsel kaynaklardan—belirli bir etkinlikte gelişme arzusu gibi—geldiği anlamına gelir.
İçsel motivasyon, kişileri daha güçlü bir şekilde teşvik etme eğilimindedir ve başarılar daha tatmin edici olabilir.
Motivasyonu anlamak için kullanılan bir çerçeve,
1943'te Amerikalı psikolog Abraham Maslow tarafından önerilen ihtiyaçlar hiyerarşisidir.
Maslow'a göre, insanlar kendilerini geliştirme ve potansiyellerini tam olarak ifade etme—kendini gerçekleştirme—yönünde motive edilirler.
Bu süreç, en temel ihtiyaçlardan,
örneğin yiyecek ve güvenlik,
daha yüksek düzeyde ihtiyaçlara,
sevgi,
aidiyet ve özsaygı gibi, ilerleyerek tatmin edilir.
Sonunda, Maslow teoriyi kendini aşma ihtiyacını da içerecek şekilde genişletti:
İnsanlar, kendilerinin ötesindeki şeylere odaklanarak büyümenin zirvesine ulaşır
ve yaşamda en yüksek anlamı bulurlar. Maslow'un teorisinin evrenselliği
sorgulanmış olsa da, birçok kişi bunun insan motivasyonu hakkında temel
gerçekleri yakaladığını düşünüyor.
Motivasyon Nereden Gelir?
Motivasyon çeşitli kaynaklardan gelebilir. İnsanlar, dışsal teşviklerle, örneğin bir
karşılık için çalışma motivasyonu, veya içsel zevklerle, örneğin boş zamanlarında
sanat eseri yaratma motivasyonu gibi, motive olabilirler. Diğer motivasyon
kaynakları arasında merak, özerklik, kimliğin ve inançların onaylanması, olumlu
bir öz-imaj oluşturma ve potansiyel kayıplardan kaçınma arzusu bulunur.
İçsel Motivasyon Nedir?
İçsel motivasyon tamamen içsel bir itki olup, herhangi bir ödül, son tarih veya
dışsal baskı beklemeden ortaya çıkar. Örneğin, içsel motivasyonu olan insanlar
koşmayı sevdikleri için koşarlar ve bu, kimliklerinin önemli bir parçasıdır. Dışsal
motivasyon kısa vadede motivasyonu artırabilir, ancak zamanla etkisini yitirebilir
veya geri tepebilir. Bunun aksine, içsel motivasyon güçlüdür çünkü kimlikle
bütünleşmiştir ve sürekli bir motivasyon kaynağı olarak hizmet eder.
Dışsal Motivasyon Nedir?
Hedef Nasıl Belirlenir ve Başarıyla Tamamlanır?
Bir hedefe ulaşmak bir süreçtir. Bu sürecin tüm bileşenleri başarıyı sağlamak için
dikkat edilmesi gereken unsurlardır; hedefin belirlenmesinden, engellerin
aşılmasına kadar ve projenin tamamlanmasına kadar olan momentumun
sürdürülmesine kadar her şey önemlidir.
Hedeflerimi Nasıl Belirlemeliyim?
Bir hedefi başaramamanın nedeni bazen hedefin nasıl belirlendiğidir. Ancak bazı psikolojik ipuçları, hedefleri belirlemenize ve ulaşmanıza yardımcı olabilir. Bunlardan biri, hedefin bir değerle ilişkilendirilmesini sağlamaktır, örneğin yerel topluluğunuzu destekleme veya iklim değişikliğiyle mücadele etme değeri gibi. Bir diğer yöntem, hedefinizi bir tehditten kaçınılacak bir şey yerine elde edilecek bir varlık olarak çerçevelemektir. Örneğin, “Patronumu rahatsız etmemeliyim, böylece sorunlu bir ilişkiyi önleyebiliriz” yerine, “İlişkimizi yeniden düzenlemek için yeni iletişim becerileri öğrenmek istiyorum” şeklinde düşünün. Bir diğer fikir ise performans hedefi yerine öğrenme hedefi belirlemektir; örneğin, 20 kilo vermek yerine, beslenme hakkında daha fazla bilgi edinmek ve her hafta iki sağlıklı tarif pişirmek gibi.
**Momentum Nasıl Oluşturulur?**
Motivasyon değişimin “nedenini” hedeflerken, momentum “nasılını” hedefler. Momentum oluşturmak, kökleşmiş kalıplardan çıkmak ve değişimi gerçekleştirmek için gerekli somut adımları atmak açısından kritik öneme sahiptir. Momentumun oluşturulması, terapötik bir bağlamda da kullanılabilir. Örneğin, bir terapist, depresyonlu bir hastanın kaçınma kalıplarını ele alırken, hastanın o sabah yataktan kalkmak ve terapiye gelmek gibi küçük adımları nasıl attığını belirleyebilir ve ardından bir sonraki adımları listeleyebilir. Değişim için motivasyonun tanınması ve değişimi destekleyen dinamiklere odaklanmak da momentum oluşturabilir.
**Zor Görevlerde Nasıl Sabrımı Korurum?**
**Hedeflerimi Nasıl Tamamlarım?**
**Motivasyonu Nasıl Artırırım?**
Bazı insanlar bir projede tamamen engellenmiş hissedebilirler; diğerleri ise zaman çizelgelerine biraz daha verimlilik eklemek isteyebilirler. Motivasyon nereden başlarsa başlasın, her zaman artırma yolları vardır—bu sizin motivasyonunuz ya da başkalarının motivasyonu olabilir.
**Daha Motive Olmayı Nasıl Sağlarım?**
Bazen tamamen motive hissetmeyebilirsiniz—bu da doğaldır. Bu durumda, rahatsızlığı hissetmenize, olumsuz iç konuşmaları dinlemenize izin verin ve yine de harekete geçin. Örneğin, uzun bir iş gününün ardından eve geldiğinizi ve sadece rahatlamak ve TV izlemek istediğinizi varsayalım. TV'yi açmak yerine yorgun olduğunuzu kabul edin ve önce gece lambanızın yanındaki kitaptan beş sayfa okumayı kendinize meydan okuyun. Bu yaklaşım, olumsuz düşünce ve duygulara alan tanırken, kökleşmiş kalıpları değiştirmenize yardımcı olabilir.
**Ertelemeyi Nasıl Durdururum?**
Erteleme genellikle verilen bir görevle ilgili altında yatan rahatsızlık veya kaygı duygularından kaynaklanır. Ancak rahatsızlıkla başa çıkmanın ve ertelemeyi yenmenin yolları vardır. Projeyi küçük, daha yönetilebilir parçalara bölebilirsiniz; bir adımı tamamlamak, bir sonrakine olan motivasyonunuzu artıracaktır. Başlamayı hazırlama süresi için sınırlar koyabilir veya görevleri olabildiğince hızlı tamamlamayı hedefleyebilirsiniz. Ayrıca, görevi veya bir kısmını tamamladıktan sonra alacağınız bir ödül belirleyebilirsiniz.
**Şirketler Çalışanlarını Nasıl Motive Eder?**
Şirketler çalışanları teşviklerle motive etme fırsatına sahiptir, ancak teşviklerin geri tepebileceğini de göz önünde bulundurmalıdırlar—Wells Fargo skandalında olduğu gibi. Çalışanlar, daha iyi bir performans göstereceklerine inandıklarında, daha iyi bir performans için ödüllendirileceklerini düşündüklerinde ve ödülü takdir ettiklerinde dışsal ödüllerle motive olurlar. Bu kriterleri karşılamak zor olabilir—"Çalışmam gerçekten fark edilecek mi?" "Büyük bir ekipte olduğum için katkım gerçekten önemli mi?"—bu nedenle şirketler teşvikleri her bir benzersiz ekip ve rol için uyarlamalıdır.
**Politikacılar Seçmenlerini Nasıl Motive Eder?**
Başarılı müdahaleler genellikle psikoloji ve ekonomik politikanın bir kombinasyonuyla motive ederler; bu, bağlama bağlı olarak değişir ancak genellikle sosyal normları kullanır. Örneğin, sürdürülebilir enerji programına kaydolma sayısı, kayıt formu binalarının lobisinde olduğunda daha fazla insanın katılımını sağlar çünkü bu kişiler değerlerini komşularına gösterebilirler veya belki de iyi bir üne sahip olma baskısı hissedebilirler.
**Diyet, Egzersiz ve Finans Hedefleri**
İnsanların en sık koyduğu hedeflerden bazıları—ve karşılaştıkları en yaygın zorluklar—daha sağlıklı beslenmek, daha fazla egzersiz yapmak ve daha fazla para biriktirmektir. Bu hedeflere ulaşmayı engelleyen birçok tu
zak olabilir, ancak bu zorlukları önceden tahmin etmek gerçek değişim sağlamaya yardımcı olabilir.
**Diyetime Nasıl Sadık Kalırım?**
Bir diyete sadık kalmak birçok insan için zordur. Araştırmalar, dışsal motivatörlerin—zararlı yorumlardan kaçınmak veya bir kıyafete uymak gibi—süreci başlatabileceğini ancak içsel motivasyonun—yolculukta ilgi, zevk ve meydan okuma—sürdürülebilir, kalıcı kilo kaybı için anahtar olduğunu önermektedir. İçsel motivasyon, yeterlilik, özerklik ve ilişkileri kapsar, bu nedenle 1) sürdürülebilir ve etkili bir diyet seçmek, 2) diyetin, başlangıç tarihinin ve bitiş hedeflerinin özerk olarak seçildiğine ve başkaları tarafından “atanmadığına” inanmak, 3) destekleyici bir topluluk bulmak yardımcı olabilir.
**Egzersize Devam Etmek İçin Motivasyonumu Nasıl Korurum?**
Motivasyon egzersiz için bir engelse, birkaç yaratıcı fikir düşünebilirsiniz. Birincisi, sahip olduğunuz seçenekleri genişletmektir: Spor salonuna gitmeye zamanınız yoksa, yürüyüş yaparak, vücut ağırlığıyla bir döngü yaparak veya bir yoga videosu izleyerek egzersiz yapabilirsiniz. Bir diğer yöntem, egzersizi daha eğlenceli hale getirmektir, örneğin bir sesli kitap dinleyerek. Bir diğer fikir, bir arkadaş veya aile üyesi ile sosyal bir sözleşme yapmaktır. Örneğin, telefon zamanı egzersizden önce gelirse, diğer kişinin seçtiği bir sebebe bağış yapmanız gerekebilir.
**Para Biriktirmeye Nasıl Motive Olurum?**
Para biriktirme alışkanlığını geliştirmek için dört adım yardımcı olabilir. Birincisi, acil durum fonu için belirli bir tasarruf hedefi koymaktır. Bu odaklı hedef, sürdürülebilir tasarruf alışkanlıkları oluşturur. İkincisi, her gün bir şeyler biriktirmektir, hatta sadece birkaç dolar bile olsa, çünkü tekrar etmek alışkanlık oluşturur. Üçüncüsü, tasarrufları görünür hale getirmektir; çevrimiçi bir tasarruf hesabını kontrol etmek veya nakit parayı bir cam kavanozda tutmak gibi. Dördüncüsü, kazancınızdan daha az harcamaktır—tasarruf zihniyeti geliştirmekle birlikte, harcama zihniyetini de değiştirmek önemlidir.
**Yılbaşı Kararlarıma Nasıl Uyarım?**
Çoğu insan maalesef yılbaşı kararlarına sadık kalamaz. Bunun nedeni, insanların genellikle bunaltıcı hedefler koyması, ya hep ya hiç düşüncesine kapılması, engelleri öngörmemesi ve yolundan çıktıklarında kendilerini eleştirmeleridir. Bu tuzakları ele alarak—örneğin büyük hedefleri daha küçük parçalara bölerek veya sonuçları “başarı veya başarısızlık” yerine olumlu sonuçlar olarak düşünerek—insanların gerçek hedeflerine ulaşma olasılığı artar.